Akıllı şehirlere doğru ilk adım

Teknolojinin hızlı gelişimi ile akıllı şehirleri daha sık konuşur hale geldik. Akıllı şehirler özellikle kamu hizmetleri çerçevesinde değerlendirildiğinde bireylerin hayatını önemli ölçüde kolaylaştıracağı gibi işletmelere de yeni yeni fırsatlar sunacak. Akıllı şehirler ile beraber, kurumların verimliliği artarken, bireylerin de yaşam kalitesi çok daha yükselecek.  

Akıllı şehirler yakın gelecekte devrim yaratacak gibi görünüyor. 

Yapay Zeka (AI) uygulamaları ve IoT’deki yeni teknolojiler sayesinde birbiri ile daha entegre bir şekilde çalışan eşi benzeri görülmemiş otomasyon süreçleri hayatımıza girecek ve bu da bize daha önce deneyimlemediğimiz yeni bir dünyanın kapılarını açacak. 

Büyük veri,  Nesnelerin İnterneti (IoT) ve yapay zeka üçlüsü sayesinde akıllı kentlerdeki binaların ağlarına çok daha kolay bir şekilde erişim sağlayabileceğiz. Böylece entegre yapıdaki bu ağlardaki tüm bilgilerin doğruluğu anında tespit edebilecek, ağdaki sorunlar hızla analiz edilecek ve sorunlar tahminimizden çok daha kısa bir süre içinde çözüme kavuşabilecek. 

Bir şehirde “akıllı binalar” aslında akıllı şehirlere doğru giden yolun mihenk taşıdır. Günümüzde akıllı binalarda artık insan gücüne gerek kalmadan otomatik olarak, ısıtma, klima, aydınlatma, güvenlik vb. gibi işletim sistemleri; kendi kendine, kolay bir şekilde yönetilebiliyor. 

Bu tarz akıllı binalarda büyük miktarda veri toplamak ve bu bilgileri bölge sakinlerinin gereksinimlerine göre yönetmek için sensörler ve mikroçipler kullanılmaktadır. 

Güçlü ağ altyapısına sahip akıllı binalarda otomasyon süreçleri sayesinde iş gücünden inanılmaz boyutta tasarruf elde edilir ve gözle görülür seviyede verimlilik artışı sağlanır. 

Binaların içinde belli noktalara konumlandırılmış sensörler, tesis yöneticilerine binanın nasıl kullanıldığına dair çok değerli veriler sağlar. Akıllı binada yer alan işletmeler, bu verileri analiz ederek iş planlarını revize edebilir ve karlılıklarını artırabilirler.

Bina içindeki sensörler ve mikroçipler, bir alışveriş merkezinde hangi alanlarda,  hangi zaman diliminde yığılma olduğunu saptayabilir, bu veriye göre otomatik olarak binanın ısınma sistemi yeniden şekillendirilebilir. Böylece işletmeler enerji tasarrufu yapabilir. Ayrıca binanın elektrik yükü, benzer şekilde analiz edilip, elektrik yük dengesi süreç otomasyonu ile iyileştirilebilir.   

Akıllı binaların onlarca avantajı olmakla birlikte, bazı zorluklarının olduğunu da belirtmek isterim. Bina boyutları ve insan yoğunluğu farklılık göstermekle beraber hemen hemen her yapıda kesintisiz ağ kapsama alanı ve yüksek hızda Wi-Fi imkanı sunmak her zaman çok kolay olmayabiliyor. Akıllı binalar yapıları gereği çoklu sistemler, sensörler ve mikroçipler ihtiva ettiklerinden normal binalara kıyasla çok daha güçlü bir ağ altyapısına ihtiyaç duyarlar. 

Akıllı binalarda önlem alınması gereken bir diğer konu ise siber güvenliktir. Hepimizin bildiği gibi siber suçlular hayatımızdaki her yeni teknolojiye çok hızlı adapte oluyorlar ve saldırılar her geçen gün çok daha akıllı hale geliyor. Son zamanlarda tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de akıllı binalara karşı yapılan siber atakların sayısında artış görülüyor. Bina içindeki akıllı bir cihaza saldırı düzenleyen siber korsanlar, tek bir hamle ile tüm sistemi çökertmeye yelteniyor veya binanın tüm gizli hassas verilerini ele geçirmeye çalışıyor. 

Senaryo ürkütücü gibi görünse de elbette çözümler de mevcut. Bir akıllı ağ anahtarı yani switch, bir bilgisayar ağındaki tüm aygıtları birbiriyle bağlar ve ağdaki verileri uygun hedef aygıta iletir. Switchlerin ana avantajlarından biri de önceden yapılandırılmış ilkelere bağlı olarak verileri, bağlı her cihazdan ayrı bir kanala yönlendirebilmeleridir. Bu şekilde, switche bağlı tüm bilgisayarların ve akıllı cihazların güvenliği sağlanmış olur. Bu topoloji, ağın tutarlılığını sağlar, etkinliğini artırır ve ağın çökme riskini azaltır.

Akıllı binaları 'akıllı' siber suçlulardan korumak için; yeni nesil güvenlik çözümleri ve ağ yapılarına uygun güçlü switchler ile önlem almak gerekmektedir. Yeni nesil switchler, siber saldırganların tüm sisteme erişmesine izin vermez, ağ içinde adeta bir bariyer görevinde bulunurlar. 

Öte yandan gelişmiş switchler; güvenlik kameraları ile entegre bir şekilde çalışabilir, kendi bünyesinde yer alan gömülü güvenlik yazılımları ile bina genelinde IP kameralar dahil olmak üzere, ağa bağlı tüm cihazların korunmasını garanti altına alabilirler.

Daha az kablo ve daha düşük kurulum maliyetleri nedeniyle Power over Ethernet (PoE) teknolojisini desteleyen switchler, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye pazarında da yoğun ilgi görmektedir.  Bunun nedeni; Power over Ethernet (PoE) teknolojisiyle hem veri iletimi, hem de güç ihtiyacının aynı kablo üzerinden sağlanmasının mümkün olmasıdır.  İşletmeler, PoE sayesinde fazladan prize ihtiyaç duymadıkları gibi ek kablolama maliyetlerine katlanmak zorunda kalmazlar. Böylece kurulum ve işçilik maliyetleri en aza iner. Cihazlardaki mevcut Akıllı PoE teknolojisi, işletmelerin güç kaynağını daha etkili kullanmasına da olanak tanır. IP tabanlı güvenlik kameraları, PoE özellikli switchlere kolayca entegre edilebiliyor.  Çünkü PoE switch yalnızca ağ bağlantısını taşımakla kalmaz, aynı zamanda PoE IP kameralara da güç sağlar.  PoE özellikli switchlerde network kablosu üzerinden hem enerji, hem de data transferi sağlanır. Bu nedenle IP kameralar ile entegre çalışabilen PoE switchler, kurumlara esneklik ve maliyet avantajı sunarlar.  

Tüm bu bilgilere ek olarak Akıllı Switchler; verileri, farklı akıllı cihazlardan ayrı kanallara yönlendirmek suretiyle, siber suçluların önüne set çeker. Böylece tek bir akıllı cihazı hacklemeyi başarabilen siber korsan, tüm ağa erişmeden devre dışı kalabilir. Akıllı bir binanın verimliliğinden yararlanmak isteyen işletmelerin ağlarını ve hassas bilgileri korumaya yönelik doğru BT altyapısına yatırım yapması gerekmektedir. Bu nedenle kurumların ağ altyapısına güçlü bir switch entegre etme kararı, onların yarınlara güvenle bakabilmesine olanak tanır. Akıllı şehirler için, önce güvenli bir ağ altyapısı kurmanız gerektiğini daima hatırlayın.